Zalecane czasookresy pomiarów eksploatacyjnych
Terminy badań okresowych
Norma PN-HD 60364-6:2008 wymaga, aby częstość okresowego sprawdzania instalacji była ustalana z uwzględnieniem rodzaju instalacji i wyposażenia, jej zastosowania i działania, częstości i jakości konserwacji oraz wpływów zewnętrznych, na które jest narażona.
Aktualnie obowiązującym aktem prawnym wprowadzającym wymóg przeprowadzania badań okresowych w odstępach nie dłuższych niż 5-letnich jest Ustawa “Prawo Budowlane” [Ustawa z dnia 07.07.1994 r. Prawo budowlane – tekst jednolity Dz. U. nr 207 z 2006 r .nr 156, poz. 1118 (z poźn.zm.)
Norma PN-HD 60364-6:2008 proponuje krótszy okres badań, a w przypadkach szczególnego zagrożenia nawet terminy coroczne. Należą do nich:
▪ miejsca pracy lub pomieszczenia, gdzie występuje ryzyko porażenia elektrycznego, pożaru lub wybuchu spowodowanego degradacją,
▪ miejsca pracy lub pomieszczenia, gdzie występują instalacje zarówno niskiego, jak i wysokiego napięcia,
▪ obiekty komunalne
▪ tereny budowy
▪ miejsca, w których używany jest sprzęt przenośny
Oprócz wymienionych wyżej aktów prawnych i normatywnych, ciągle i niezmiennie istotnym wymogiem przy określaniu terminów badań okresowych są zasady wiedzy technicznej.
Bazując na zasadach wiedzy technicznej zaleca się podmiotom przyłączanym do sieci elektroenergetycznych opracowanie instrukcji ruchu i eksploatacji. Instrukcje te powinny określać zakres, procedury i czynności związane z ruchem i eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych należących do tych podmiotów.
W omawianych instrukcjach powinny być podane czasokresy badań okresowych dostosowane do warunków środowiskowych panujących w danym obiekcie. Instrukcje te powinny być zatwierdzone przez kierownika zakładu i skierowane do stosowania.Konieczność opracowania tej instrukcji nakłada zapis Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (DzU z dnia 29 maja 2007 r.)
Taka instrukcja zatwierdzona przez kierownika zakładu staje się dokumentem obowiązującym na terenie danego zakładu w zakresie eksploatacji sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych.
Racjonalne wymagania dotyczące czasookresów badań eksploatacyjnych urządzeń i instalacji elektrycznych określają “Wytyczne wykonywania badań okresowych” opracowane przez COBR “Elektromontaż” w 1999 r.
Zalecane czasookresy pomiarów eksploatacyjnych instalacji i urządzeń elektrycznych
| Lp. | Rodzaj pomieszczenia | Okres czasu pomiędzy sprawdzeniami | |
|---|---|---|---|
| 1 | O wyziewach żrących | Nie rzadziej, niż co 1 rok | Nie rzadziej, niż co 1 rok |
| 2 | Zagrożone wybuchem | Nie rzadziej, niż co 1 rok | Nie rzadziej, niż co 1 rok |
| 3 | Otwarta przestrzeń | Nie rzadziej, niż co 5 rok | Nie rzadziej, niż co 1 rok |
| 4 | Bardzo wilgotne o wilg. Ok. 100%i przejściowo wilgotne (75 do 100%) | Nie rzadziej, niż co 5 rok | Nie rzadziej, niż co 1 rok |
| 5 | Gorące (o temperaturze powietrza ponad 35 C) | Nie rzadziej, niż co 5 rok | Nie rzadziej, niż co 1 rok |
| 6 | Zagrożone pożarem | Nie rzadziej, niż co 1 rok | Nie rzadziej, niż co 5 rok |
| 7 | Stwarzające zagrożenie dla ludzi (ZL I, ZLII i ZL III) | Nie rzadziej, niż co 1 rok | Nie rzadziej, niż co 5 rok |
| 8 | Zapylone | Nie rzadziej, niż co 5 rok | Nie rzadziej, niż co 5 rok |
| 9 | Pozostałe niewymienione w p.1-8 | Nie rzadziej, niż co 5 rok | Nie rzadziej, niż co 5 rok |
Lp.7 – bardzo ważny element z punktu widzenia bezpieczeństwa p.poż. Pracownicy odpowiedzialni za zarządzanie budynkami często nie pamiętają o konieczności wykonywania tych badań nie rzadziej, niż co 1 rok. W razie jakiegokolwiek zdarzenia ( np. pożar obiektu) osoby, które nie dopełniły tego obowiązku narażone są na poważne konsekwencje prawne
ZL I – budynki użyteczności publicznej lub ich części, w których mogą przebywać ludzie w grupach ponad 50 osób,
ZL II – Budynki lub ich części przeznaczone do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się,
ZL III – szkoły, budynki biurowe, domy studenckie, internaty, hotele, ośrodki zdrowia, otwarte przychodnie lekarskie, sanatoria, lokale handlowo-usługowe, w których może przebywać do 50 osób, koszary, pomieszczenia ETO, zakłady karne i inne podobne.
CZASOOKRESY POZOSTAŁYCH POMIARÓW
| Lp. | Rodzaj pomiarów | Okres czasu pomiędzy sprawdzeniami |
|---|---|---|
| 1 | Pomiary rezystancji uziomów i badania instalacji odgromowej w obiektach zagrożonych wybuchem (np. stacje benzynowe) | Nie rzadziej, niż co 1 rok |
| 2 | Pomiary rezystancji uziomów i badania instalacji odgromowej w obiektach niewymienionych w p.1 | Nie rzadziej, niż co 5 lat |
| 3 | Pomiary natężenia oświetlenia | Nie rzadziej, niż co 5 lat. Zalecane, co 2 lata. |
| 4 | Badanie i pomiary oświetlenia awaryjnego | Nie rzadziej, niż co 1 rok |
ELEKTRONARZĘDZIA
Użytkownik jest zobowiązany na bieżąco sprawdzać stan elektronarzędzia przed rozpoczęciem pracy i po jej zakończeniu lub na początku każdej zmiany roboczej. Częstotliwość przeglądów kontrolnych jest uzależniona od kategorii użytkowania elektronarzędzia.
CZĘSTOTLIWOŚĆ PRZEGLĄDÓW KONTROLNYCH
Częstotliwość przeglądów kontrolnych w zależności od kategorii użytkowania podaje tablica:| Kategoria użytkowania | Przeglądy kontrolne | Przeglądy kontrolne wykonywać, co: |
|---|---|---|
| 0 | dorywczo, co kilka dni | 12 miesięcy |
| I | dorywczo, kilkakrotnie w ciągu jednej zmiany | 6 miesięcy |
| II | często w ciągu jednej zmiany | 4 miesiące |
| III | często w ciągu kilkunastu kolejnych godzin lub zainstalowane na stałe, np. na linii produkcyjnej, montażowej | 2 miesiące |
Kategorię użytkowania elektronarzędzia określa użytkownik w zależności od charakteru pracy narzędzia.
PLAC BUDOWY
Okresowa kontrola stanu stacjonarnych urządzeń elektrycznych na terenach budowy pod względem bezpieczeństwa.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlanych stanowi:
§58 Okresowa kontrola stanu stacjonarnych urządzeń elektrycznych na terenach budowy pod względem bezpieczeństwa odbywa się, co najmniej jeden raz w miesiącu, natomiast kontrola stanu i oporności izolacji tych urządzeń, co najmniej dwa razy w roku, w okresach najmniej korzystnych dla stanu izolacji tych urządzeń i ich oporności a ponadto:
1) przed uruchomieniem urządzenia po dokonaniu zmian, przeróbek i napraw zarówno elektrycznych jak i mechanicznych,
2) przed uruchomieniem urządzenia, które nie było czynne przez okres jednego miesiąca lub dłużej,
3) przed uruchomieniem urządzenia po jego przemieszczeniu.
§59 W przypadku zastosowania urządzeń ochronnych w instalacji, o której mowa w § 53 ust. 1 (instalacje rozdziału energii elektrycznej) należy sprawdzić ich działanie każdorazowo przed przystąpieniem do pracy.